รายงานชิ้นที่ 2

ตอบคำถามเรื่อง กฎหมายที่ประชาชนควรรู้

1. กฎหมาย คืออะไร?                                                             ตอบ  กฎหมาย คือ คำสั่งหรือข้อบังคับความประพฤติของมนุษย์  ซึ่ง ผู้มีอำนาจสูงสุด หรือรัฏฐาธิปัตย์เป็นผู้บัญญัติขึ้นผู้ใดฝ่าฝืน มีสภาพ    บังคับ                                                                                      


2. ลักษณะสำคัญของกฎหมาย มีอะไรบ้าง?                                                             
ตอบ   1. กฎหมายมีลักษณะเป็นกฎเกณฑ์ กล่าวคือ ต้องเป็นข้อบังคับที่เป็นมาตรฐาน ใช้วัดและกำหนดความประพฤติของสมาชิกในสังคมได้ว่าถูกหรือผิด ทำได้หรือไม่ได้เป็นต้น เช่น ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรีเชิญชวนให้ประชาชนสวมใส่ชุดดำเนื่องในการสวรรคตของสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ไม่เป็นกฎหมาย เพราะไม่ใช่ข้อกำหนดที่บ่งบอกว่าสิ่งใดผิดสิ่งใดถูก ไม่อาจวัดเป็นมาตรฐานได้ว่าการแต่งชุดดำ เช่นนั้นแล้วเป็นการถูกกฎหมาย การไม่แต่งผิดกฎหมาย และที่สำคัญ ประกาศนั้นเป็นแต่การเชิญชวน มิได้เป็นการบังคับ เป็นต้น              
2. กฎหมายกำหนดความประพฤติของบุคคล กล่าวคือ กฎหมายควบคุมแต่ความประพฤติของบุคคลเท่านั้น มิได้ก้าวล่วงเข้าไปถึงจิตใจ จึงอาจกล่าวได้ว่าศาสนา ศีลธรรม และจารีตประเพณีควบคุมมนุษย์ได้ลึกซึ้งยิ่งกว่ากฎหมาย และกฎหมายนั้นหยาบกว่าสิ่งเช่นว่า ทั้งนี้ ความประพฤติที่จะถูกควบคุมมีองค์ประกอบ ได้แก่                   
1) มีการเคลื่อนไหวหรือไม่เคลื่อนไหวร่างกาย                                
2) การเคลื่อนไหวหรือไม่เคลื่อนไหวเช่นนั้นอยู่ภายในความควบคุม   ของจิตใจ กล่าวอีกชั้นคือ บุคคลรู้ตัวว่าทำอะไรอยู่                          
3. กฎหมายมีสภาพบังคับ สภาพบังคับ (: sanction) ของกฎหมายนั้นมีทั้งที่เป็นผลร้าย เช่น โทษทางอาญา และผลดี เช่น การลดภาษีเงินได้ สำหรับสภาพบังคับที่เป็นผลดีนั้น ในความจริงแล้วมนุษย์มิใช่จะปฏิบัติตามกฎหมายเพราะเกรงจะได้รับผลร้ายเท่านั้น แต่อาจเพราะมีแรงจูงใจด้วย เช่น บทบัญญัติในมาตรา 30 แห่งพระราช บัญญัติส่งเสริมการลงทุน พ.ศ. 2520 ว่า "ผู้ได้รับการส่งเสริมจะได้รับยกเว้นภาษีเงินได้นิติบุคคลสำหรับกำไรที่ได้จากการประกอบ           กิจการ..." เป็นต้น                                                                       
4. กฎหมายมีกระบวนการอันเป็นกิจจะลักษณะ ในอดีต สำหรับการบังคับการให้เป็นไปตามกฎหมายบางทีก็ใช้ระบบตาต่อตาฟันต่อฟัน แต่สังคมสมัยใหม่ซึ่งมีการปกครองแบบรวม                              


3. กฎหมายมีความสำคัญหรือมีประโยชน์อย่างไร?                         
ตอบ   กฎหมายมีความสำคัญต่อสังคมในด้านต่างๆ ดังนี้                        
1. กฎหมายสร้างความเป็นระเบียบและความสงบเรียบร้อยให้กัสังคมและประเทศชาติ  เมื่ออยู่รวมกันเป็นสังคมทุกคนจำเป็นต้องมีบรรทัดฐาน ซึ่งเป็นแนวทางปฏิบัติยึดถือเพื่อความสงบเรียบร้อย ความเป็นปึกแผ่นของกลุ่ม                                                                   
2. กฎหมายเกี่ยวข้องกับการดำเนินชีวิตของมนุษย์ พลเมืองไทยทุกคนต้องปฏิบัติตนตามข้อบังคับของกฎหมาย ถ้าใครฝ่าฝืนไม่ปฏิบัติตามต้องได้รับโทษ กฎหมายจะเกี่ยวข้องกับ การดำรงชีวิตของเราตั้งแต่เกิดจนกระทั่งตาย                                                               
3. กฎหมายก่อให้เกิดความเป็นธรรมในสังคม คนเราทุกคนย่อมต้องการความ ยุติธรรมด้วยกันทั้งสิ้น การที่จะตัดสินว่าการกระทำใดถูกต้องหรือไม่นั้น ย่อมต้องมีหลักเกณฑ์ ฉะนั้น กฎหมายจึงเป็นกฎเกณฑ์สำคัญที่เป็นหลักของความยุติธรรม                                       
4. กฎหมายเป็นหลักในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชน การกำหนดนโยบายพัฒนาประเทศให้เจริญก้าวหน้าไปในทางใด หรือคุณภาพของพลเมืองเป็นอย่างไร จำเป็นต้องมีกฎหมายออกมาใช้บังคับ เพื่อให้ได้ผลตามเป้าหมายของการพัฒนาที่กำหนดไว้ ดังจะเห็นได้จากการที่กฎหมายได้กำหนดให้บุคคลมีสิทธิได้รับการศึกษาขั้นพื้นฐานไม่น้อยกว่า 12 ปี โดยรัฐเป็นผู้จัดการศึกษาให้แก่ประชาชนอย่างทั่วถึงและมีคุณภาพโดยไม่เก็บค่าใช้จ่ายนั้น ย่อมส่งผลให้ คุณภาพด้านการศึกษาของประชาชนสูงขึ้น หรือการที่กฎหมายกำหนดให้ประชาชนทุกคนมีหน้าที่ พิทักษ์ปกป้อง และสืบสานศิลปวัฒนธรรมของชาติ ภูมิปัญญาท้องถิ่น รวมถึงการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ย่อมทำให้สังคมและสภาพความเป็นอยู่ของประชาชนมีมาตรฐานดีขึ้น                                            


4. การแบ่งประเภทของกฎหมาย มีการแบ่งตามหลักเกณฑ์ใดบ้าง?                                                                                         
ตอบ  กฎหมายภายใน แบ่งได้หลายลักษณะตามหลักเกณฑ์ ดังนี้               
1.ใช้เนื้อหาของกฎหมายเป็นหลักเกณฑ์การแบ่ง แบ่งกฎหมายออกเป็น 2 ประเภท คือ                                                       
    1.1กฎหมายลายลักษณ์อักษร                                                         
    1.2กฎหมายไม่เป็นลายลักษณ์อักษร                                            
2.ใช้สภาพบังคับกฎหมายเป็นหลักในการแบ่ง แบ่งกฎหมายออกเป็น 2 ประเภท คือ                                                                     
    2.1กฎหมายที่มีสภาพบังคับทางอาญา                                        
    2.2กฎหมายที่มีสภาพบังคับทางแพ่ง                                           
3.ใช้บทบาทของกฎหมายเป็นหลักเกณฑ์ในการแบ่ง แบ่งกฎหมายออกเป็น 2 ประเภท คือ                                                                   
    3.1กฎหมายสารบัญญัติ                                                              
    3.2กฎหมายวิธีสบัญญัติ                                                                
4.ใช้ความสัมพันธ์ระหว่างรัฐกับประชาชนเป็นหลักเกณฑ์ในการแบ่ง แบ่งกฎหมายออกเป็น 2 ประเภท คือ                               
    4.1กฎหมายเอกชน                                                                     
    4.2กฎหมายมหาชน                                                            

   กฎหมายภายนอก กฎหมายภายนอก หรือกฎหมายระหว่างประเทศ แบ่งออกเป็น 3 ประเภทคือ                                                   
     1.กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีเมือง                                
     2.กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีบุคคล                                
     3.กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีอาญาปราบปราม                           อาชญากรรม ปัจจุบันนี้ประเทศไทยทำสนธิสัญญาส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดนกลับ อังกฤษ สหรัฐอเมริกา เบลเยี่ยม และอิตาลี ฯลฯ เป็นต้น               


5. ให้นักเรียนเขียน ศักดิ์ หรือลำดับชั้นของกฎหมาย เรียงจากสูงไปหาต่ำ?                                                                                   
ตอบ ลำดับศักดิ์ของกฎหมายในระบบกฎหมายไทย แบ่งอย่างละเอียดเป็น 7 ชั้น ได้แก่                                                            
1.รัฐธรรมนูญ                                                                            
2.พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ                                            
3.พระราชบัญญัติ                                                                      
4.พระราชกำหนด                                                                      
5.พระราชกฤษฎีกา                                                                    
6.กฎกระทรวง                                                                                
7.ข้อบัญญัติท้องถิ่น ได้แก่ ข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร และข้อบัญญัติเมืองพัทยา                                                                    


6. ที่มาของกฎหมายในระบบ Civil Law มีอะไรบ้าง?                           
ตอบ สืบทอดมาจากโรมัน ซึ่งให้ความสำคัญกับตัวบทกฎหมายที่บัญญัติขึ้นใช้โดยถูกต้องตามกระบวกการบัญญัติกฎหมาย และมีการนำจารีตประเพณี มาใช้เป็นกฎหมายลายลักษณ์อักษรด้วย และหลักการทั่วไปนำกฎหมายอื่นๆ มาปรับใช้ในการพิจารณา                          


7. ที่มาของกฎหมายในระบบ Common Law มีอะไรบ้าง?                    
ตอบ จารีตประเพณี และคำพิพากษาของศาล และความเห็นของนักนิติศาสตร์ และหลักความยุติธรรมหรือมโนธรรมของผู้พิพากษา                 


8. ระบบกฎหมายในปัจจุบันมีกี่ระบบ ระบบใดบ้าง?                               
ตอบ  1.กฎหมายลายลักษณ์อักษร                                                
2.กฎหมายไม่เป็นลายลักษณ์อักษร                                                     
3.กฎหมายสังคมนิยม                                                                 
4.กฎหมายศาสนาและประเพณีนิยม                                              


9. ประเทศไทย เป็นประเทศที่ใช้ระบบกฎหมายใด?                             
ตอบ  กฎหมายลายลักษณ์อักษร                                                  


10. องค์ประกอบสำคัญของ "รัฐ" มีอะไรบ้าง?                          
ตอบ  องค์ประกอบสำคัญของรัฐ มี 4 ประการ คือ                                  
1.ประชากร รัฐทุกรัฐจะต้องมีประชากรจำนวนหนึ่งซึ่งเป็นกลุ่มคนที่มีจุดมุ่งหมายและมีประโยชน์ร่วมกัน จำนวนประชากรของแต่ละรัฐอาจมีมากน้อยแตกต่างกันไป ที่สำคัญคือ จะต้องมีประชากรดำรงชีพอยู่ภายในขอบเขตของรัฐนั้น                                                                   
2.ดินแดน รัฐต้องมีดินแดนอันแน่นอนของรัฐนั้น กล่าวคือ มีเส้นเขตแดนเป็นที่ยอมรับของนานาประเทศทั้งโดยข้อเท็จจริงและโดยสนธิสัญญา ทั้งนี้รวมถึงพื้นดิน พื้นน้ำและพื้นอากาศ                                    
3.อำนาจอธิปไตย อำนาจอธิปไตย คือ อำนาจรัฐ หมายถึง อำนาจสูงสุดในการปกครองประเทศ ทำให้รัฐสามารถดำเนินการทั้งในส่วนที่เกี่ยวกับการปกครองภายในและภายนอก                                             
4.รัฐบาล รัฐบาลคือ องค์กรหรือหน่วยงานที่ดำเนินงานของรัฐในการปกครองประเทศ รัฐบาลเป็นผู้ทำหน้าที่สาธารณะสนองเจตนารมย์ของสาธารณชนในรัฐ เพื่อรักษาผลประโยชน์ของประชาชนและป้องกันการรุกรานจากรัฐอื่น รัฐบาลเป็นองค์กรทางการเมืองที่ขาดไม่ได้ของรัฐ                                                                                        

ผลการเลือกตั้งประธานธิบดี สหรัฐอเมริกา

ผลการเลือกตั้งประธานาธิบดี สหรัฐอเมริกา

     ผลการเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกาโอบามา ชนะการเลือกตั้งประธานาธิปดี สมัยที่ 2

โอบามา ชนะการเลือกตั้งประธานาธิปดี สมัยที่ 2

โอบาม่า จากพรรรคพรรคเดโมแครต

มิทท์ รอมนีย์ จากพรรครีพับลิกัน

       เมื่อวันที่ 7 พ.ย. บีบีซีรายงานบรรยากาศการเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา ว่า ในช่วงเที่ยงคืนตามเวลาสหรัฐ หรือตรงกับเช้ามืดของประเทศไทย คณะกรรมการจัดการเลือกตั้งตามมลรัฐต่างๆ เริ่มเข้าสู่ขั้นตอนการนับคะแนน ซึ่งเป็นคะแนนที่นับจากคณะผู้เลือกตั้ง เรียกว่า อิเลกทอรัล คอลเลจ (electoral college) ผู้ที่จะเป็นตัวแทนประชาชนไปเลือกประธานาธิบดี มีทั้งหมด 538 เสียง ดังนั้นผู้ชิงเก้าอี้ประธานาธิบดีที่กำคะแนนคณะผู้เลือกตั้งนี้ถึง 270 เสียง จะถือเป็นผู้ชนะ

เวลา 11.16 น. ตามเวลาไทย  NBC ประกาศ โอบามา ชนะการเลือกตั้ง
เวลา 11.15 น. ตามเวลาไทย ผลเลือกตั้ง โอบามา 275 รอมนีย์ 203 คะแนน 
เวลา 11.00 น. ตามเวลาไทย โอบามามีคะแนนนำรอมนีย์ห่างออกไปที่ 244 ต่อ 178 เสียง ซึ่งหากได้คะแนนที่รัฐฟลอริดา จะเหมือนหลักประกันเข้าสู่เส้นชัย
เวลา 10.35 น. ตามเวลาไทย โอบามายังนำด้วยคะแนน 172 ต่อ 163 เสียง ผู้สนับสนุนรอมนีย์เริ่มเครียด หลังโอบามาได้รัฐนิวแฮมป์เชอร์ และวิสคอนซิน ส่วนที่ฟลอริดา คะแนนสูสีมาก หลังนับไป 90% โอบามามี 49.9 รอมนีย์ ได้ 49.3
เวลา 10.00 น. ตามเวลาไทย โอบามาแซงไปนำด้วยคะแนน 157 ต่อ 153 เสียง
เวลา 09.00 น. รอมนีย์แซงโอบามา ด้วยคะแนน 153 ต่อ 123 เสียง โดยทั้งสองฝ่ายต่างคว้าคะแนนในฐานที่มั่นของพรรคในสนามเลือกตั้งตามที่คาด การณ์ไว้ และต้องรอลุ้นคะแนนในรัฐที่คะแนนสูสี พร้อมจะพลิกได้ทุกเมื่อ
ต่อมาเวลา 08.30 น. ตามเวลาไทย รอมนีย์มีคะแนนไล่ตามมาติดๆ โอบามานำอยู่เพียง 77 ต่อ 76 เสียง
เข้าสู่ชั่วโมงต่อมา หรือ 08.00 น. ตามเวลาไทย โอบามาไล่แซงไปอยู่ที่ 57 ต่อ 40 เสียง
ช่วงชั่วโมงแรก หรือตรง กับ 07.00 น. ตามเวลาไทย มิตต์ รอมนีย์ ผู้ท้าชิงจากพรรครีพับลิกัน คว้าคะแนนนำก่อน 33 เสียง รวมถึงคะแนนที่รัฐเวสต์เวอร์จิเนีย ขณะที่ประธานาธิบดีบารัก โอบามา จากพรรคเดโมแครต ได้ 3 เสียง
ด้านซีเอ็นเอ็นรายงานผลเอ็กซิตโพล ในรัฐนอร์ท แคโรไลนา รอมนีย์และโอบามาต่างมีคะแนนเท่าๆ กันที่ร้อยละ 49 ส่วนเอ็กซิตโพลที่รัฐโอไฮโอ รัฐที่มักเป็นคะแนนหลักในการตัดสินผู้ชนะ โอบามานำรอมนีย์ร้อยละ 51 ต่อ 48
ที่มา มติชนออนไลน์การเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐ 2012 l ศึกชิงประธานาธิบดีสหรัฐ l โอบามา vs รอมนีย์ l โอบามา l มิตต์ รอมนีย์ l การเลือกตั้งประธานาธิบดีครั้งที่ 54

      คะแนนรวม

Projection: Obama wins Oregon (7 Electoral Votes)

เทียบนโยบายเศรษฐกิจ'โอบามา' VS'รอมนีย์'

เทียบนโยบายเศรษฐกิจ'โอบามา' VS'รอมนีย์'

        เศรษฐกิจสหรัฐ เป็นประเด็นสำคัญในการหาเสียงเลือกตั้งชิงตำแหน่งประธานาธิบดีสหรัฐในครั้งนี้ โดยทั้งประธานาธิบดีบารัก โอบามา และนายมิตต์ รอมนีย์ ผู้สมัครชิงตำแหน่งประธานาธิบดีจากพรรครีพับลิกัน ต่างก็พยายามโน้มน้าวชาวสหรัฐ ให้เชื่อว่าเขามีแผนในการทำให้เศรษฐกิจสหรัฐเติบโตอย่างรวดเร็วและการจ้างงานเพิ่มสูงขึ้น

สหรัฐประสบความยากลำบากในการทำให้อัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจพุ่งขึ้นสู่ระดับสูงกว่า 2 % ต่อปีหลังจากผ่านพ้นภาวะเศรษฐกิจถดถอยในปี 2550-2552 ส่วนอัตราการว่างงานในสหรัฐก็อยู่ที่ระดับสูงถึง 7.9 % ในเดือนต.ค. โดยขณะนี้ มีชาวสหรัฐราว 23 ล้านคนที่ว่างงานหรือทำงานพาร์ทไทม์ ถึงแม้ว่าคนกลุ่มนี้ต้องการทำงานเต็มเวลา

ต่อไปนี้เป็นแผนการสำคัญทางเศรษฐกิจของปธน.โอบามาและนายรอมนีย์

การจ้างงาน

       ปธน.โอบามา ระบุว่า แผนการจ้างงานของเขาจะช่วยเสริมความแข็งแกร่งให้แก่ภาคการผลิตของสหรัฐ, ช่วยให้ธุรกิจขนาดย่อมขยายตัว, ช่วยปรับปรุงคุณภาพของการศึกษา และช่วยให้สหรัฐลดการพึ่งพาน้ำมันต่างชาติ

ปธน.โอบามาคาดว่า การจ้างงานในภาคการผลิตอาจเพิ่มขึ้น 1 ล้านตำแหน่งภายในปี 2559 และการจ้างงานในภาคก๊าซธรรมชาติอาจเพิ่มขึ้นกว่า 600,000 ตำแหน่ง นอกจากนี้ จะมีการจ้างงานครูสอนคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์อีก 100,000 ตำแหน่งด้วย

แผนของปธน.โอบามารวมถึงการจ้างคนงานใหม่เพื่อซ่อมแซมหรือปรับเปลี่ยนถนนเก่า, สะพานเก่า, ท่าอากาศยานเก่า และโรงเรียนเก่า โดยเงินที่ใช้ในการดำเนิน โครงการสาธารณูปโภคเหล่านี้จะมาจากเงินครึ่งหนึ่งที่รัฐบาลสหรัฐประหยัดงบประมาณจากการยุติการทำสงครามในอิรักและอัฟกานิสถาน

ด้านนายรอมนีย์ ให้สัญญาว่าการจ้างงานจะเพิ่มขึ้น 12 ล้านตำแหน่งในสมัยแรกที่เขาดำรงตำแหน่งประธานาธิบดี หรือราว 250,000 ตำแหน่งต่อเดือน แต่นักเศรษฐศาสตร์ กล่าวว่า เศรษฐกิจสหรัฐมีแนวโน้มที่จะทำให้การจ้างงานเติบโตขึ้นในอัตราดังกล่าวอยู่แล้วไม่ว่าใครจะดำรงตำแหน่งประธานาธิบดี

แผนของนายรอมนีย์มุ่งความสนใจไปที่การปฏิรูปภาษี, การผลักดันให้สหรัฐมีความเป็นอิสระด้านพลังงาน, การปรับลดกฎระเบียบ และการส่งเสริมการค้า โดยเฉพาะการปรับลดกำแพงกีดกันการค้ากับจีน

นายรอมนีย์กล่าวว่า ปธน.โอบามาไม่ได้ดำเนินการอย่างแข็งกร้าวมากพอ ในการคัดค้านพฤติกรรมการค้าอย่างไม่เป็นธรรมของจีน และรอมนีย์กล่าวว่า เขาจะใช้ทั้งการข่มขู่ว่าสหรัฐจะคว่ำบาตรจีน และการร่วมมือกับประเทศพันธมิตรในการบีบบังคับจีนให้ทำตามกฎเกณฑ์การค้าโลก

ภาคที่อยู่อาศัย

        ถึงแม้ว่าวิกฤติภาคที่อยู่อาศัยถือเป็นจุดศูนย์กลางของปัญหาเศรษฐกิจ แต่ทั้งปธน.โอบามาและนายรอมนีย์ ไม่ได้ประกาศแผนการอย่างละเอียดในการแก้ไขปัญหานี้

ปธน.โอบามาได้ส่งเสริมความพยายามในการช่วยเหลือลูกหนี้ที่มีฐานะยากลำบากในการกู้เงินใหม่เพื่อนำมาชำระหนี้เก่า (รีไฟแนนซ์) และช่วยเหลือลูกหนี้ดังกล่าว ให้จ่ายดอกเบี้ยในอัตราที่ต่ำสุดเป็นประวัติการณ์ อย่างไรก็ดี แผนริเริ่มของเขาไม่มีประสิทธิภาพมากเท่าที่คาด

ปธน.โอบามามีเรื่องขัดแย้งกับนายเอ็ดเวิร์ด เดอมาร์โก ผู้ควบคุมกฎระเบียบอิสระของสมาคมการจำนองแห่งชาติของรัฐบาลกลาง (แฟนนี เม) และบรรษัทจำนองสินเชื่อบ้านของรัฐบาลกลาง (เฟรดดี แมค) โดยปธน.โอบามา พยายามโน้มน้าวนายเดอมาร์โกให้อนุญาตให้แฟนนี เมกับเฟรดดี แมคปรับลดเงินต้นสำหรับลูกหนี้ที่มียอดหนี้ สูงกว่ามูลค่าบ้านของตนเองในปัจจุบัน แต่ไม่มีแนวโน้มว่าความขัดแย้งในเรื่องนี้จะได้รับการคลี่คลายอย่างรวดเร็วหลังการเลือกตั้ง

ด้านนายรอมนีย์ กล่าวระหว่างหาเสียงว่า ตลาดที่อยู่อาศัยจำเป็นจะต้องลงไปแตะจุดต่ำสุดด้วยตนเอง โดยที่รัฐบาลไม่เข้าไปแทรกแซง และเขาแทบไม่ได้ ระบุว่าเขาจะใช้วิธีการใดในการจัดการกับปัญหาเรื่องการยึดบ้านของลูกหนี้ที่ผิดนัดชำระหนี้จำนอง

ทั้งสมาชิกพรรคเดโมแครตและสมาชิกพรรครีพับลิกัน ต่างแสดงความเห็นตรงกันว่า รัฐบาล ควรจะลดการแทรกแซงในตลาดจำนอง แต่ผู้สมัครทั้งสองรายไม่ได้ประกาศโครงร่างแผนการในการทำเช่นนั้น

ธนาคารกลางสหรัฐ (เฟด)

       เป็นที่คาดกันว่าปธน.โอบามาจะเสนอให้นายเบน เบอร์นันเก้ ดำรงตำแหน่งประธานเฟดต่อเป็นสมัยที่ 3 ถ้าหากนายเบอร์นันเก้ ต้องการเช่นนั้น แต่นักวิเคราะห์ คาดว่า นายเบอร์นันเก้ต้องการจะก้าวลงจากตำแหน่งหลังจากทำงานหนักมาเป็นเวลานาน 8 ปี โดยวาระการดำรงตำแหน่งสมัยปัจจุบัน ของนายเบอร์นันเก้ จะสิ้นสุดลงในวันที่ 31 ม.ค. 2557

นางเจเน็ต เยลเลน รองประธานคณะกรรมการผู้ว่าการเฟด เป็นตัวเก็งที่จะได้ขึ้นมาดำรงตำแหน่งประธานเฟดต่อจากนายเบอร์นันเก้ และนางเยลเลน มีแนวโน้มที่จะใช้จุดยืนแบบสายพิราบเหมือนนายเบอร์นันเก้ โดยจะดำเนินนโยบายการเงินแบบผ่อนคลายมากเป็นพิเศษต่อไป จนกว่าตลาดแรงงานจะปรับตัวดีขึ้นเป็นอย่างมาก

ด้านนายรอมนีย์ กล่าวอย่างชัดเจนว่า เขาจะไม่แต่งตั้งนายเบอร์นันเก้ ให้ดำรงตำแหน่งต่อเป็นสมัยที่ 3 ส่วนนักวิเคราะห์คาดว่า ใครก็ตามที่นายรอมนีย์ เลือกให้มาดำรงตำแหน่งแทนนายเบอร์นันเก้จะมีแนวคิดแบบสายเหยี่ยวมากกว่านายเบอร์นันเก้ โดยบุคคลคนนั้น จะต้องพร้อมที่จะปรับขึ้นอัตราดอกเบี้ยเพื่อสกัดกั้นภาวะเงินเฟ้อ

ตัวเก็งที่นายรอมนีย์ อาจเลือกให้มาดำรงตำแหน่งประธานเฟด รวมถึงนายเกลน ฮับบาร์ด, นายเกร็ก แมนคิว และนายจอห์น เทย์เลอร์ ซึ่งทั้งสามคนนี้ เป็นที่ปรึกษาของนายรอมนีย์ โดยนายฮับบาร์ดและนายแมนคิวมีแนวคิดแบบสายเหยี่ยวมากกว่านายเบอร์นันเก้เล็กน้อย และทั้งสองไม่มีแนวโน้มที่จะเริ่มต้นคุมเข้มนโยบายการเงินอย่างแข็งแกร่งตั้งแต่เริ่มเข้ารับตำแหน่ง แต่นายเทย์เลอร์เคยวิจารณ์นโยบายการเงินของนายเบอร์นันเก้ว่าอยู่ในภาวะผ่อนคลายมากเกินไป

นโยบายการคลัง

       ปธน.โอบามา เสนอที่จะลดยอดขาดดุลงบประมาณของรัฐบาลลงกว่า 4 ล้านล้านดอลลาร์ภายในช่วง 10 ปีข้างหน้า โดยใช้วิธีปล่อยให้มาตรการปรับลดภาษีสำหรับกลุ่มคนรวยหมดอายุลง โดยมาตรการดังกล่าว เป็นมาตรการที่เริ่มต้นใช้ในยุคของประธานาธิบดีจอร์จ ดับเบิลยู บุช และปธน.โอบามาจะใช้วิธีขจัดช่องโหว่ ทางงบประมาณด้วย นอกจากนี้ จะมีการนำเงินครึ่งหนึ่งที่ทางรัฐบาลประหยัดงบได้จากการยุติการทำสงครามในอิรักและอัฟกานิสถานมาใช้ในการลดยอดขาดดุลงบประมาณลงด้วยเช่นกัน

ด้านนายรอมนีย์ ต้องการลดอัตราภาษีเงินได้แบบก้าวหน้าลง 20 % และขยายฐานภาษีออกไปโดยใช้วิธีปิดช่องโหว่ทางกฎหมาย โดยเขาจะต่ออายุมาตรการปรับลดภาษีทั้งหมดที่ประกาศใช้ในยุคของปธน.บุชออกไป และเขากล่าวว่าการต่ออายุมาตรการเหล่านี้ จะไม่ส่งผลกระทบต่อระดับรายได้ของสหรัฐ แต่ปธน.โอบามากล่าวหาว่า ตัวเลขที่นายรอมนีย์ระบุมานั้นไม่สอดคล้องกัน

นายรอมนีย์ กล่าวว่า เขาต้องการลดรายจ่ายของรัฐบาลกลางลงสู่ระดับ 20 %ของผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (จีดีพี) ภายในเวลา 4 ปี โดยลดลงจากระดับปัจจุบันที่ 24 % ของจีดีพี

ทั้งปธน.โอบามาและนายรอมนีย์ ต้องการจะลดอัตราภาษีเงินได้นิติบุคคลแต่นายรอมนีย์ ต้องการลดอัตราภาษีนี้ลงสู่ระดับที่ต่ำกว่าของปธน.โอบามา

กฎระเบียบ

       คาดกันว่า ปธน.โอบามาจะดำเนินการตามแนวทางเดิมต่อไปในการเปิดโอกาสให้ผู้ควบคุมกฎระเบียบ นำข้อกำหนดต่างๆในกฎหมายปฏิรูปภาคการเงินด็อดด์-แฟรงค์มาบังคับใช้ แต่ขณะนี้ยังไม่เป็นที่แน่ชัดว่า นางแมรี ชาปิโร ประธานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) ของสหรัฐ จะยังคงอยู่ในตำแหน่งต่อไปหรือไม่ แต่ปธน.โอบามามีแนวโน้มที่จะแต่งตั้งประธานก.ล.ต.คนใหม่ที่จะไม่ยกเลิกมาตรการคุ้มครองนักลงทุนเพื่อเอื้อประโยชน์ให้กับภาคเอกชนและบริษัทการเงิน

ด้านนายรอมนีย์ ให้สัญญาว่า จะยกเลิกกฎหมายด็อดด์-แฟรงค์ทั้งฉบับ แต่ผู้เชี่ยวชาญคาดว่า สัญญาดังกล่าวเป็นสัญญาในระหว่างการหาเสียงที่ไม่สามารถทำได้จริง เพราะการยกเลิกกฎหมายด็อดด์-แฟรงค์ทั้งฉบับจะไม่ได้รับการสนับสนุนจากนักการเมือง และพรรคเดโมแครต ก็มีแนวโน้มที่จะยังคงครองเสียงข้างมากในวุฒิสภาได้ต่อไปหลังการเลือกตั้งในวันนี้

ผู้เชี่ยวชาญคาดว่า นายรอมนีย์ จะทำงานร่วมกับสภาคองเกรสในการร่างกฎหมาย ที่เฉพาะเจาะจงเพื่อแก้ไขสิ่งที่พรรครีพับลิกันมองว่าเป็นปัญหาใหญ่ โดยปัญหาเหล่านี้ประกอบด้วย กฎโวล์คเกอร์ที่ห้ามสถาบันการเงินขนาดใหญ่จากการซื้อขายหลักทรัพย์เพื่อบัญชีของทางสถาบันเอง, ผลกระทบที่บริษัทผู้ใช้ปลายทางได้รับจากมาตรการปฏิรูปตราสารอนุพันธ์ และการที่บริษัทการเงินบางแห่งยังคงมีสถานะที่ใหญ่เกินกว่าจะปล่อยให้ล้มละลายได้

นอกจากนี้ นายรอมนีย์ยังมีแนวโน้มที่จะจำกัดอำนาจของสำนักงานคุ้มครองผู้บริโภคทางการเงินด้วย โดยสำนักงาน ดังกล่าวเป็นหน่วยงานที่เกิดขึ้นภายใต้กฎหมายด็อดด์-แฟรงค์

ประวัติการปกครองของไทย



ลักษณะการปกครองของไทยแต่เดิม

       การปกครองของไทยแต่เดิมก็มีลักษณะเช่นเดียวกับการปกครองชาติอื่นๆ คือมีการรวมกลุ่มกันอยู่
เป็นหมู่เป็นเหล่าบางแห่งก็รวมกันเข้าเป็นชุมชนขนาดใหญ่ มีหัวหน้าเป็นผู้ปกครองดูแลรับผิดชอบให้ความ คุ้มครองป้องกันภยันตรายตามควรแก่ฐานะทำนองหัวหน้าหรือนายกับลูกน้อง(Master and slave)  อำนาจ หน้าที่และความรับผิดชอบของกลุ่มตกอยู่แก่หัวหน้าสิ้นเชิง โดยมีขนบธรรมเนียมประเพณีเป็นเครื่องกำกับ ยึดเหนี่ยว ต่อมาเมื่อมีพลเมืองเพิ่มมากขึ้นปัญหาเรื่องการทำมาหากินโดยอาศัยผืน แผ่นดินเป็นหลักและ ความสำคัญในเรื่องพื้นที่และดินแดนจึงเกิดขึ้น มีการกำหนดของอาณาเขตการปกครองของกลุ่มและหมู่ชน
       ชนชาติไทยเป็นกลุ่มชนชาติใหญ่ที่มีระเบียบการปกครองและวัฒนธรรมสูง จีนยกย่องเรียกว่า "ไต๋"  "ชาติใหญ่" ประกอบกับชาวไทยมีคุณธรรมประจำชาติดังที่สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระยาดำรงราชา นุภาพทรงกล่าวว่า ชนชาติไทยมีคุณธรรม 3 ประการ เป็นสำคัญจึงสามารถปกครองประเทศสยาม ได้คือ ความรักอิสระของชาติความปราศจากวิหิงสาและความฉลาดในการประสานประโยชน์ถ้าจะเรียกเป็นภาษา อังกฤษ คือ Love of national independence, Toleration and Power of assimilation สำหรับการจัดรูปการ ปกครองของไทยแต่เดิม จากพงศาวดารและหลักฐานอ้างอิง พอสันนิฐานได้ว่าไทยในสมัยน่านเจ้านั้นการ ปกครองในส่วนกลางแบ่งออกเป็น 9 กระทรวง คือ

          1. ฮินสอง เทียบกับปัจจุบันได้แก่ กระทรวงมหาดไทย

2. โม่วสอง เทียบกับปัจจุบันได้แก่ กระทรวงกลาโหม

3. ม่านสอง เทียบกับปัจจุบันได้แก่ กระทรวงการคลัง

4. ยันสอง เทียบกับปัจจุบันได้แก่ กระทรวงการต่างประเทศ

5. หว่อสอง เทียบกับปัจจุบันได้แก่ กระทรวงพาณิชย์

6. ฝัดสอง เทียบกับปัจจุบันได้แก่ กระทรวงยุติธรรม

7. ฮิดสอง เทียบกับปัจจุบันได้แก่ กระทรวงโยธาธิการ

8. จุ้งสอง เทียบกับปัจจุบันได้แก่ กระทรวงสำมะโนครัว

9. ฉื่อสอง เทียบกับปัจจุบันได้แก่ กระทรวงวังหรือราชประเพณี

       การบริหารงานของราชการส่วนกลางมีอภิรัฐมนตรีรัฐมนตรีหรือเสนาบดี ปลัดกระทรวง อธิบดีเจ้า กรมปกครองบังคับบัญชารับผิดชอบตามลำดับส่วนการปกครองในภูมิภาคแบ่งเขตการปกครองเป็นมณฑล แต่ละมณฑลมีเมืองเอกโทตรีและจัตวามีหัว หน้าปกครองลดหลั่นกันไปได้แก่เจ้าหัวเมืองเอกเจ้าหัวเมืองโท เจ้าหัวเมืองตรีและเจ้าหัวเมืองจัตวาแต่ละเมืองแบ่งออกเป็นแขวงมีนายอำเภอเป็นหัวหน้ารองจากแขวง เป็นแคว้นมีกำนันเป็นหัวหน้าจากแคว้นจึงเป็นหมู่บ้านมีผู้ใหญ่บ้านเป็นหัวหน้ารับผิดชอบซึ่งรูปแบบการปกครองดังกล่าว นี้มีลักษณะคล้ายกับการปกครองในแบบปัจจุบันมาก

การปกครองสมัยสุโขทัย

       อาณาจักรสุโขทัยเมื่อแรกตั้งเป็นอาณาจักรเล็กๆสมัยที่รุ่งเรืองที่สุดคือสมัยพ่อขุนรามคำแหง มหาราช มีอาณาเขตทิศเหนือจรดเมืองลำพูน ทิศตะวันออกเฉียงเหนือจรดเทือกเขาดงพญาเย็น และภูเขาพนมดงรัก ทิศตะวันตกจรดเมืองหงศาวดี ทางใต้จรดแหลมมลายู มีกษัตริย์ปกครองเป็นเอกราชติดต่อกันมา 6 พระองค์ อาณาจักรสุโขทัย เสื่อมลงและตกเป็นเมืองขึ้นของกรุงศรีอยุธยาเมื่อสมัยพญาไสลือไท โดยทำสงครามปราชัย แก่ พระบรมราชาที่ 1 แห่งกรุงศรีอยุธยาในปีพ.ศ.1921 และราชวงศ์พระร่วงยังคงปกครองในฐานะประเทศ ราชติตต่อกันมาอีก 2 พระองค์ จนสิ้นราชวงศ์ พ.ศ.1981

ลักษณะการปกตรองในสมัยสุโขทัย

      ลักษณะการปกครองของสมัยสุโขทัย เป็นการปกครองแบบบิดาปกครองบุตรหรือการปกครองคนใน
ครอบครัว (Paternalism) คือพระมหากษัตริย์เป็นเสมือนพ่อหรือข้าราชการบริพารเปรียบเสมือนลูกหรือคนใน ครอบครัวทำการปกครองลดหลั่นกันไปตามลำดับ ศาสตราจารย์ James N. Mosel ได้ให้ความเห็นเกี่ยวกับ การปกครองของไทยในสมัยกรุงสุโขทัยไว้ว่ามีลักษณะสำคัญ 2 ประการคือ มีลักษณะเป็นการปกครองแบบพ่อ ปกครองลูกกับการดำเนินการปกครองแบบหัวเมืองขึ้น มีลักษณะคล้ายเจ้าผู้ครองนครกับยังได้ย้ำว่า การปก ครองแบบหัวเมือง หรือเจ้าผู้ครองของไทย แตกต่างกับระบบเจ้าผู้ครองนครของยุโรปอย่างไรก็ดี สำหรับการ ปกครองแบบบิดากับบุตรนี้ในปาฐกถาของ สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ เรื่องลักษณะการปกครองประ เทศสยาม แต่โบราณได้อธิบายไว้ว่าวิธีการปกครองในสมัยสุโขทัยนั้น นับถือพระเจ้าแผ่นดินอย่างบิดาของ ประชาชนทั้งปวงวิธีการปกครองเอาลักษณะการปกครองสกุลมาเป็นคติ เป็นต้น บิดาปกครองครัวเรือนหลาย ครัวเรือนรวมกันเป็นบ้านอยู่ในปกครองของพ่อบ้าน ผู้อยู่ในปกครอง เรียกว่า ลูกบ้าน หลายบ้านรวมกันเป็น เมืองถ้าเป็นเมืองขึ้นอยู่ในความปกครองของพ่อเมือง ถ้าเป็นประเทศราชเจ้าเมืองเป็นขุนหลายเมืองรวมกัน เป็นประเทศที่อยู่ในความปกครองของพ่อขุน ข้าราชการในตำแหน่งต่าง ๆ เรียกว่าลูกขุน วิธีการปกครองของ ไทยเป็นอย่างบิดาปกครองบุตรยังใช้หลักในการปกครองประเทศไทยมา จนเปลี่ยนแปลงการปกครอง คำว่า ปกครองแบบพ่อปกครองลูกนี้มีความสำคัญและมีอิทธิพลต่อจิตใจของคนไทยเป็นอย่างยิ่ง พระเจ้าแผ่นดิน สมัยสุโขทัยตอนต้น ประชาชนมักใช้คำแทนตัวท่านว่าพ่อขุน จนเมื่ออิทธิพลของขอมเข้ามาแทรกแซงก็ได้ เปลี่ยนไปใช้คำว่าพระยาเสียทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างประชาชนกับกษัตริย์ ซึ่งเดิมเปรียบเสมือนพ่อกับลูก ได้กลายสภาพเป็นข้ากับเจ้าบ่าวกับนายไป

        การปกครองระบบบิดากับบุตรนี้พระมหากษัตริย์ในฐานะบิดา ทรงมีพระราชอำนาจเด็ดขาดถ้าได้
พิจารณาถ่องแท้แล้วก็จะเห็นว่าถ้าผู้ปกครองประเทศคือ พระมหากษัตริย์ตั้งอยู่ในทศพิธราชธรรมให้ความร่ม เย็นเป็นสุขแก่ราษฎรเสมือนหนึ่งบุตรประชาชนก็ย่อมจะได้รับความผาสุกแต่ถ้าการปกครองดังกล่าวมีลักษณะ เป็นข้ากับเจ้าบ่าวกับนายสวัสดิภาพของประชาชนในสมัยนั้นก็น่าจะไม่มีความหมายอะไร อย่างไรก็ดีการที่จะ ใช้ระบบการปกครองอย่างใดจึงเหมาะสมนั้นนอกจากขึ้นอยู่กับภาวะการณ์ต่างๆในแต่ละสมัยแล้วการเลือกใช้ วิธีการปกครองระบบบิดากับบุตรในสมัยนั้นน่าจะถือเอาการปกครองประเทศเป็นนโยบายสำคัญ

       การปกครองในระบอบประชาธิปไตยนั้น ความสำเร็จบรรลุอุดมการณ์ขึ้นอยู่กับการเปลี่ยนแปลง
หลายประการ ตราบใดที่ประชาชนในยุคประชาธิปไตยยังรำลึกว่าตนอยู่ในฐานะบุตรที่ผู้ปกครองในฐานะบิดา จะต้องโอบอุ้มตลอดไปบุตรคือประชาชนก็จะขาดความรับผิดชอบละขาดความสำนึกในทางการเมืองที่จะปลูก ฝังและเสริมสร้างระบอบประชาธิปไตยได้เช่นกัน หากผู้ปกครองต้องอยู่ในฐานะบิดาที่คอยโอบอุ้มและกำหนด ความต้องการของประชาชนในฐานะบุตรแล้ว ความเป็นประชาธิปไตยที่จะให้บรรลุอุดมการณ์แท้จริงก็เป็นสิ่ง ที่หวังได้โดยยาก

แผนภูมิแสดงการปกครองหัวเมืองสุโขทัย

        กำแพงชั้นที่ 1 เมืองลูกหลวง (หัวเมืองชั้นใน)

        กำแพงชั้นที่ 2 เมืองพระสยามมหานคร (หัวเมืองชั้นนอก )  

        กำแพงชั้นที่ 3 เมืองประเทศราช (เมืองออก)

การปกครองสมัยอยุธยา

       กรุงศรีอยุธยา เคยเป็นประเทศราชของกรุงสุโขทัยมาก่อน เมื่อสิ้นรัชสมัยของพ่อขุนรามคำแหง
มหาราชอาณาจักรสุโขทัยเริ่มเสื่อมอำนาจลง ปรากฎว่าหัวเมืองมอญซึ่งเคยเป็นเมืองขึ้นได้ก่อการกบฎ
กรุงสุโขทัยนั้นไม่สามารถปราบปรามได้ พระเจ้าอู่ทองทรงเห็นว่ากรุงสุโขทัยอ่อนอำนาจลง จึงประกาศ
อิสรภาพและทำการเปลี่ยนแปลงการปกครองเสียใหม่ เพื่อให้เกิดความเหมาะสมกับสถานการณ์ด้วย
การเปลี่ยนแปลงตามแบบขอม คือ แบบเทวสมมติ (Divine rights)
       ลักษณะสำคัญของการปกครองระบบเทวสมมติ หรือเทวสิทธิ์นี้ มีข้อน่าสังเกตุอยู่ 3 ประการ คือ

1. รัฐเกิดโดยพระเจ้าบงการ
2. พระเจ้าทรงเป็นผู้แต่งตั้งผู้ปกครองรัฐ
3. ผู้ปกครองรัฐมีความรับผิดชอบต่อพระผู้เป็นเจ้าเพียงผู้เดียว

      

       ระบบเทวสิทธิ์นี้ ถือคติการปกครองมาจากขอมและฮินดูโดยแบ่งแยกผู้ปกครองกับผู้อยู่ใต้การ
ปกครองออกจากกัน พระมหากษัตริย์ถูกยกย่องให้เป็นสมมุติเทพเช่นพระอิศวรหรือพระนารายณ์"การ
ปกครองแบบเทวสิทธิ์ กระทำให้ชนชั้นปกครองกลายเป็นชนชั้นหนึ่งต่างหาก มีอภิสิทธิ์เสมือนเทพเจ้า
ตามคติของฮินดูราษฎรกลายเป็นผู้อยู่ใต้อำนาจและผู้ถูกปกครองอย่างแท้จริง สมบูรณาญาสิทธิราชถือ
กำเนิดมาจากระบบนี้และเป็นที่มาของลัทธิมูลนายกับบ่าวหรือทาส และระบบศักดินา"

       ลักษณะการปกครองสมัยโบราณนั้น มีเค้าเงื่อนปรากฏเป็นลักษณะการปกครอง 2 แบบ คือ แบบ
หนึ่งเป็นแบบขอมเข้ามาครอบครองถิ่นฐานประเทศอยู่เดิม ขอมมีการปกครองตามคติที่ได้มาจากอินเดีย
ส่วนไทยปกครองอย่างแบบไทยเดิม ส่วนทางใต้ปกครองตามแบบขอมเพราะขอมยังมีอำนาจอยู่ในเมือง
ต่าง ๆ เช่น ละโว้และเมืองอื่น ทางใต้การปกครองของขอมและของไทยมีที่เหมือนกันอยู่อย่างหนึ่งคือ
ถืออาญาสิทธิ์ของพระเจ้าแผ่นดินเป็นใหญ่ ต่างก็มีพระมหากษัตริย์ด้วยกันทั้งสองแบบแต่ของขอมนั้น
ถือลัทธิตามชาวอินเดีย คือสมมุติพระมหากษัตริย์เป็นพระโพธิสัตว์ พระอิศวรหรือพระนาราย์แบ่งภาคมา
เลี้ยงโลกและอาศัยความเป็นเจ้าตำราการปกครองลักษณะการที่ขอมเข้าปกครองราษฎร จึงคล้ายกับนาย ปกครองบ่าว (Autocratic government) ส่วนการปกครองของไทยนั้น นับถือพระจ้าแผ่นดินเป็นบิดาของ ประชาชน วิธีการปกครองก็เอาลักษณะการปกครองของสกุลมาเป็นคติ และถือว่าบิดาเป็นผู้ปกครองครัวเรือน

       ต่อมาในสมัยพระเจ้าอู่ทอง ทรงได้ปรับปรุงระบอบการปกครองใหม่ โดยมีพระมหากษัตริยเ์ป็นผู้
อำนวยการปกครองเรียกการปกครองแบบนี้ว่า การจัดระเบียบการปกครองส่วนภูมิภาคออกเป็นราชธานี
และเมืองพระยามหานครตามที่กล่าวมาแล้วจะเห็นได้ว่าราชธานีมีวงเขตแคบลงทั้งนี้ก็ด้วยมีความประสงค์ ให้หัวเมืองชั้นในติดต่อกับราชธานีได้โดยสะดวก ส่วนหัวเมืองชั้นนอกอันเป็นเมืองพระยามหานครนั้น อยู่ห่างไกลออกไปจากราชธานี เมื่อการคมนาคมยังไม่เจริญ ก็ย่อมติดต่อกับราชธานีได้โดยมากราชการ บริหารส่วนกลางไม่สามารถควบคุมดูแลได้อย่างใกล้ชิด เมืองพระยามหานคร จึงเกือบไม่ขึ้นต่อราชการ บริหารส่วนกลางเลย เจ้าเมืองผู้ปกครองเมืองเหล่านั้นเป็นผู้แทนพระมหากษัตริย์และได้รับการมอบหมาย ให้ใช้อำนาจแทนพระมหากษัตริย์ ทั้งในทางการปกครอง และในทางตุลาการ เมื่อพระมหากษัตริย์ได้ทรง แต่งตั้งให้เป็นเจ้าเมืองแล้วก็มีอำนาจที่จะปกครองเมืองได้อย่างเต็มที่ เกือบไม่ต้องขึ้นหรือคอยรับคำสั่ง จากราชธานีด้วยเหตุนี้เมื่อพระมหากษัตริย์ใดทรงมีอานุภาพก็รักษาเอกภาพแห่งพระราชอาณาจักรไว้ได้ อย่างเรียบร้อย แต่ถ้าพระมหากษัตริย์องค์ใดหย่อนอานุภาพลง เจ้าเมืองมักจะคิดตั้งตนเป็นอิสระทำให้ ความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันของอาณาจักรไม่มั่นคง เหตุดังกล่าวนี้เกิดขึ้นเนื่องจากราชการส่วนกลาง และราชการปกครองส่วนภูมิภาคไม่มีความสัมพันธ์กันเพียงพอ

 เป็นเครื่องชี้ให้เห็นถึง แนวโน้มในทางที่ประชาชนต้องเป็นผู้อยู่ใต้ปกครองในลักษณะนี้ตลอดไปการ
ที่ปล่อยให้เกิดช่องว่างเช่นนี้ ทำให้บรรดาข้าราชการซึ่งเป็นชนชั้นผู้ปกครองต้องรับภาระเป็นผู้ปกป้อง
ผลประโยชน์ของประชาชนตลอดไป ในลักษณะเช่นนี้สภาพความนึกคิดระหว่างผู้ปกครองกับผู้อยู่ใต้
ปกครองมักมองไปคนละแง่คนละมุมความต้องการของประชาชน จึงมักเป็นสิ่งที่รัฐหยิบยื่นให้เสียเป็น
ส่วนใหญ่ แต่ความต้องการจะสนองเจตนารมณ์ของประชาชน หรือไม่ก็เป็นความยากลำบากอยู่ไม่น้อย
ที่จะทราบได้ ต่อจากสมัยกรุงศรีอยุธยาก็จะถึงสมัยกรุงธนบุรีในสมัยนี้การจัดระเบียบการปกครองทั้ง
ส่วนกลางและส่วนภูมิภาคก็คงถือหลักที่ใช้ในสมัยกรุงศรีอยุธยา เพราะนับตั้งแต่พระเจ้าตากสินทรง
เป็นพระมหากษัตริย์แล้ว บ้านเมืองยังไม่สงบราบคาบมีหัวเมืองบางแห่งแข็งเมืองคิดขบถจึงต้องเสีย
เวลาไปปราบปรามหลายครั้ง มิหนำซ้ำพม่ายกกองทัพมาตีเมืองไทยอยู่เสมอก็ต้องเสียเวลายกกองทัพ
ไปทำศึกกับพม่าอยู่เสมอพระองค์ จึงไม่มีโอกาสที่จะทำนุบำรุงประเทศและปรับปรุงการปกครองเลย

      

      รัชสมัยของสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ซึ่งได้ทรงปรับปรุงรูปแบบการปกครองขึ้นใหม่ โดยแยก
การบริหารราชการออกเป็นฝ่ายพลเรือนและฝ่ายทหาร สำหรับฝ่ายพลเรือนรับผิดชอบเกี่ยวกับกิจการทาง ด้านเวียง วัง คลัง นา มีสมุหนายกเป็นผู้รับผิดชอบ ส่วนกิจการเกี่ยวกับทหารและการป้องกันประเทศ เช่น กรมช้าง กรมม้าและกรมทหารราบ มีสมุหกลาโหมเป็นผู้รับผิดชอบการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวนี้จึงมีความสำคัญยิ่งต่ออนาคตของการจัดการปกครองประเทศการปกครองได้เป็นไปในทางเสริมสร้างสมบูรณาญาสิทธิราชเต็มที่ เพราะได้พวกพราหมณ์และพวกเจ้านาย ท้าวพระยามาจากกรุงกัมพูชา ซึ่งมีความชำนาญทางการปกครองอย่างถ้วนถี่ดีกว่าที่เคยรู้มาแต่ก่อนไว้ ดังนั้นแนวความคิดเกี่ยวกับองค์พระมหากษัตริย์และสถาบันแห่งพระองค์ ก็คงจะต้องเข้มงวดกวดขันยิ่งกว่าแต่กาลก่อน คือถือว่าเป็นสมมติเทวราชเต็มรูปแบบสำหรับการปรับปรุงแก้ไขการจัดระเบียบราชการบริหารส่วนภูมิภาค อันเป็นผลของการปฏิรูปดังกล่าวนั้นก็คือได้มีการขยายเขตราชธานี และหัวเมืองชั้นในออกไปให้กว้างกว่าเดิม เพื่อที่จะได้รวมอำนาจการปกครองเข้าไว้ในส่วนกลางให้ราชการบริหารส่วนกลาง สามารถควบคุมส่วนภูมิภาคได้ดียิ่งขึ้นและจัดหัวเมืองชั้นในอยู่ในวงของราชธานีเป็นหัวเมืองชั้นจัตวา ส่วนหัวเมืองชั้นในพระมหากษัตริย์ทรงอำนวยการปกครองโดยมีเสนาบดีเป็นผู้ช่วย ฉะนั้นผู้ปกครองหัวเมืองชั้นในหรือเมืองชั้นจัตวาจึงเรียกว่า "ผู้รั้ง"ไม่ใช่เจ้าเมืองและได้รับแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งชั่วเวลา 3 ปี ส่วนกรมการอันเป็นพนักงานปกครองก็ขึ้นอยู่ในความบังคับบัญชาของเจ้ากระทรวงต่างๆ ในราชธานีนอกจากนั้นปรากฎตามกฎมนเทียรบาลและทำเนียบศักดินาหัวเมืองได้เลิกเมืองลูกหลวง 4 ด้านของราชธานีตามที่มีมาแต่ก่อน คงให้มีฐานะเป็น เพียงเมืองชั้นจัตวาอาณาเขตวงราชธานี ซึ่งได้ขยายออกไปภายหลังการปฏิรูปครั้งใหญ่นี้ ส่วนระเบียบการปกครองเมืองภายนอก วงราชธานียังคงจัดเป็นเมืองพระยามหานครตามเดิม แต่แบ่งออกเป็นเมืองชั้นเอก ชั้นโท ชั้นตรีเมืองชนิดนี้ต่อมาเรียกว่ หัวเมืองชั้นนอกเพราะอยู่วงนอกราชธานีและอยู่ห่างไกลหรือเพราะอยู่หน้าด่านชายแดนแต่ละเมืองก็มีเมืองอยู่ในอาณาเขตทำนองเดียวกับวงราชธานีและบรรดาเมืองชั้นนอก สมเด็จพระเจ้าแผ่นดินทรงตั้งพระราชวงศ์หรือข้าราชการชั้นสูงศักดิ์เป็นผู้สำเร็จราชการเมืองมีอำนาจบังคับบัญชาสิทธิ์ขาดอย่างเป็นผู้ต่างพระองค์ทุกอย่างและมีกรมการพนักงานปกครองทุกแผนกอย่างเช่นในราชธานีหัวเมืองต่อนั้นออกไป ซึ่งเมืองชนต่างชาติต่างภาษาอยู่ชายแดนต่อประเทศอื่นให้เป็นเมืองประเทศราชมีเจ้านายของชนชาตินั้นปกครองตามจารีตประเพณีของชนชาตินั้นๆ และเมืองนั้นต้องถวายต้นไม้เงินต้นไม้ทองกับเครื่องราชบรรณาการมีกำหนด 3 ปีครั้งหนึ่ง

        ในสมัยกรุงศรีอยุธยานี้ ปรากฏหลักฐานแน่ชัดว่าได้มีการจัดระเบียบราชการบริหารส่วนภูมิภาค
ปลีกย่อยออกไปอีก ซึ่งได้แก่การจัดระเบียบการปกครองภายในเมืองหนึ่งๆทั้งหัวเมืองชั้นนอกและชั้น
ใน หรือเรียกว่า ระเบียบการปกครองท้องที่ โดยแบ่งเมืองออกเป็นแขวง แขวงแบ่งออกเป็นตำบล ตำบล
แบ่งออกเป็นบ้าน ซึ่งเป็นที่รวมของหลาย ๆ ครัวเรือนแต่มิได้กำหนดจำนวนคน หรือจำนวนบ้านไว้การ
แบ่งเขตการปกครองตามที่กล่าวมาข้างต้นนี้แสดงให้เห็นว่าไม่มีรูปร่างผิดแปลกไปกับการปกครองสมัย
ปัจจุบันมาก นักกฏหมายปกครองท้องที่ตราขึ้น ในสมัยหลังได้ร่างขึ้นโดยอาศัยรูปการปกครอง ซึ่งมีอยู่
แต่เดิมเป็นหลักใหญ่และได้แก้ไขดัดแปลงบ้างเล็กน้อยเท่านั้น

       การปกครองระบบเทวสิทธิ์นี้ ถ้าจะพิจารณาถึงผลสะท้อนที่เกิดกับการบริหารแล้ว จะเห็นได้ว่า
ประเทศไทยในสมัยนั้น เมื่อมีการสถาปนาประเทศเข้าสู่เสถียรภาพ ข้อเสียของระบบเทวสิทธิ์ก็ปรากฏขึ้น
เช่นชนฝ่ายปกครองหรือกษัตริย์ถูกแยกห่างออกจากฝ่ายถูกปกครองคือประชาชนมากเกินไปจนกลายเป็น ชนชั้นหนึ่งอีกต่างหาก ซึ่งแตกต่างจากการปกครองระบบบิดาและบุตรมาก ประกอบกับชนชั้นปกครอง ระดับรองลงมา อันได้แก่ มูลนายต่าง ๆ ช่องทางการใช้อำนาจหน้าที่เกินขอบเขต เกิดการกดขี่ทารุณและ คดโกงขึ้น ตำแหน่งพระมหากษัตริย์กลายเป็นตำแหน่งที่มีอำนาจและอภิสิทธิ์ยิ่งใหญ่ เป็นสิ่งพึงปรารถนาในทางโลก ผู้ใดยึดครองตำแหน่งย่อมได้มาทั้งอำนาจและอภิสิทธิ์ต่างๆ ดุจเทพเจ้า ฉะนั้นตลอดระยะเวลาอันยาวนานของการปกครองใต้ระบบเทวสิทธิ์ ได้มีการช่วงชิงอำนาจกันอยู่ตลอดเวลา จนบางครั้งทำให้เป็นมูลเหตุไปสู่ความอ่อนแอ และต้องสูญเสียเอกราชให้แก่ข้าศึกไปถึงสองครั้งสองครา ซึ่งประวัติศาสตร์ของกรุงศรีอยุธยาจะยืนยันข้อความจริงดังกล่าวได้ดี เหตุการณ์เช่นนี้มิได้มีปรากฎในสมัยสุโขทัย ซึ่งถือการปกครองระบบบิดากับบุตร เพราะตำแหน่งกษัตริย์เป็นเพียงเสมือนตำแหน่งหัวหน้าครอบครัวเท่านั้นเมื่อคนที่ได้เคยดำรงตำแหน่งหัวหน้าสิ้นไป คนใหม่ที่มีอาวุโสรองลงไปจะเข้ารับหน้าที่แทน มิได้ถือว่าเป็นตำแหน่งพิเศษเปี่ยมด้วยอภิสิทธิ์ดังระบบเทวสิทธิ์

       ข้อเสีย ที่สำคัญอีกประการหนึ่งของระบบเทวสิทธ์ที่สะท้อนเป็นมรดกต่อการปกครองมาจน
กระทั่งปัจจุบันคือได้สร้างสภาพจิตใจคนไทยให้มีความนิยมนับถือในตัวบุคคลมากกว่าหลักการเกินไป
ซึ่งเป็นสภาพจิตใจที่ขัดต่อหลักประชาธิปไตยอย่างยิ่ง ก่อให้เกิดนิสัยราษฎรเลือกผู้ปกครองของตนโดย
อารมณ์ในด้านความชอบพอรักใคร่ยกย่องนับถือเป็นเรื่องสำคัญกว่าในเรื่องหลักเกณฑ์และอุดมการณ์

     
       ข้อน่าสังเกต อีกประการหนึ่งเกี่ยวกับการปกครองระบบเทวสิทธิ์ที่มีต่อการปกครองปัจจุบัน
ระบบโครงสร้างของประชาคมไทยประกอบด้วยชนชั้นใหญ่ ๆ เพียง 2 ชั้น คือชนชั้นปกครองและชน
ชั้นถูกปกครอง ชนชั้นปกครองนั้นได้แก่ พระมหากษัตริย์ในฐานะเป็นองค์ประมุขของชาติกับบรรดา
ข้าราชการทั้งหลาย ส่วนชนชั้นถูกปกครองคือ บรรดาเกษตรกรพ่อค้าและประชาชนทั่วไปอย่างไรก็ดี
ความขัดแย้งระหว่างชนชั้นไม่ใคร่ มีทั้งนี้เพราะชนชั้นถูกปกครองยอมรับสถานะตนอันเป็นผลทำให้
ประชาชนคอยพึ่งบริการจากทางราชการอยู่ตลอดเวลา อาจเป็นเพราะขาดกลุ่มผลประโยชน์ที่จะคอย
รักษาผลประโยชน์แทนประชาชน จึงเกิดช่องว่างระหว่างชนชั้นปกครองกับชนชั้นถูกปกครองทั้งยัง
เป็นเครื่องชี้ให้เห็นถึง แนวโน้มในทางที่ประชาชนต้องเป็นผู้อยู่ใต้ปกครองในลักษณะนี้ตลอดไปการ
ที่ปล่อยให้เกิดช่องว่างเช่นนี้ ทำให้บรรดาข้าราชการซึ่งเป็นชนชั้นผู้ปกครองต้องรับภาระเป็นผู้ปกป้อง
ผลประโยชน์ของประชาชนตลอดไป ในลักษณะเช่นนี้สภาพความนึกคิดระหว่างผู้ปกครองกับผู้อยู่ใต้
ปกครองมักมองไปคนละแง่คนละมุมความต้องการของประชาชน จึงมักเป็นสิ่งที่รัฐหยิบยื่นให้เสียเป็น
ส่วนใหญ่ แต่ความต้องการจะสนองเจตนารมณ์ของประชาชน หรือไม่ก็เป็นความยากลำบากอยู่ไม่น้อย
ที่จะทราบได้ ต่อจากสมัยกรุงศรีอยุธยาก็จะถึงสมัยกรุงธนบุรีในสมัยนี้การจัดระเบียบการปกครองทั้ง
ส่วนกลางและส่วนภูมิภาคก็คงถือหลักที่ใช้ในสมัยกรุงศรีอยุธยา เพราะนับตั้งแต่พระเจ้าตากสินทรง
เป็นพระมหากษัตริย์แล้ว บ้านเมืองยังไม่สงบราบคาบมีหัวเมืองบางแห่งแข็งเมืองคิดขบถจึงต้องเสีย
เวลาไปปราบปรามหลายครั้ง มิหนำซ้ำพม่ายกกองทัพมาตีเมืองไทยอยู่เสมอก็ต้องเสียเวลายกกองทัพ
ไปทำศึกกับพม่าอยู่เสมอพระองค์ จึงไม่มีโอกาสที่จะทำนุบำรุงประเทศและปรับปรุงการปกครองเลย

       

การปกครองสมัยกรุงธนบุรี และรัตนโกสินทร์ 

ลักษณะการปกครองคล้ายกับสมัยอยุธยา มีการควบคุมไพร่เข้มงวดขึ้น โดยมีการสักข้อมือไพร่ จนถึงสมัยรัชกาลที่ 4 เมื่อได้รับอิทธิพลของชาวตะวันตกเริ่มเปลี่ยนแปลง โดยศึกษาความรู้ต่าง ๆ จากชาติตะวันตกจนกระทั่ง ถึงรัชสมัยรัชกาลที่ 5 ได้เปลี่ยนแปลงสิ่งใหม่ ๆ ดังนี้        1. ให้สิทธิและเสรีภาพในการนับถือศาสนา       2. อนุญาตให้เข้าเฝ้าในเวลาเสด็จพระราชดำเนิน        3. ออกกฎหมายประกาศรับฎีกาของประชาชนในทุกวันโกน        4. ให้สิทธิสตรีมีโอกาสทางด้านการศึกษา และการสมรส        5. ให้เสรีภาพในการประกอบอาชีพของประชาชน

การพัฒนาประเทศในสมัยรัชกาลที่ 5        1. การเลิกทาสและไพร่        2. การปฏิรูปทางการศึกษา        3. มีการจัดตั้งหอรัษฎากรพิพัฒน์ เพื่อจัดเก็บภาษีอากร        4. จัดทำงบประมาณรายได้และรายจ่ายของแผ่นดิน        5. การสร้างทางรถไฟเพื่อการขนส่ง        6. ปฏิรูปการปกครองแบ่งออกเป็น 3 ฝ่าย คือ นิติบัญญัติ บริหาร ตุลาการ        7. จัดตั้งกระทรวงยุติธรรม        8. ออกพระราชบัญญัติการเลือกตั้งกำนันและผู้ใหญ่บ้าน        9. ตั้งสุขาภิบาลตามหัวเมืองต่าง ๆ 

การปฏิรูปการปกครองในสมัยรัชกาลที่ 5 
       1. ทรงจัดตั้งสภาที่ปรึกษากษัตริย์ 2 สภา คือ รัฐมนตรีสภา และองคมนตรีสภา        2. ทรงจัดระเบียบการบริหารราชการในราชธานีใหม่โดยยกเลิกจตุสดมถ์ สมุหนายก และสมุหกลาโหม 

และจัดตั้งหน่วยงานเป็นกระทรวง 12 กระทรวง แต่ละกระทรวงมีเสนาบดีเป็นผู้รับผิดชอบ ได้แก่ 
       1. กระทรวงมหาดไทย ดูแลเกี่ยวกับการปกครองหัวเมือง        2. กระทรวงกลาโหม ดูแลเกี่ยวกิจการทหารและหัวเมืองฝ่ายใต้        3. กระทรวงยุทธนาธิการ ดูแลเกี่ยวกับเรื่องการต่างประเทศ        4. กระทรวงวัง ดูแลเกี่ยวกับพระราชวัง        5. กระทรวงนครบาล ดูแลเกี่ยวกับกิจการตำรวจและราชทัณฑ์        6. กระทรวงเกษตราธิราช ดูแลเกี่ยวกับการเพาะปลูก ค้าขาย ป่าไม้ เหมืองแร่        7. กระทรวงพระคลังมหาสมบัติ ดูแลเกี่ยวกับการจัดเก็บภาษีอากร งบประมาณแผ่นดิน การคลัง        8. กระทรวงยุติธรรม ดูแลเกี่ยวกับการศาล ชำระความทั้งแพ่งและอาญา        9. กระทรวงยุทธนาธิการ ดูแลจัดการเกี่ยวกับการทหาร      10. กระทรวงโยธาธิการ ดูแลเกี่ยวกับการก่อสร้าง ขุดคลอง ไปรษณีย์ โทรเลข รถไฟ      11. กระทรวงธรรมการ ดูแลเกี่ยวการศึกษาและศาสนา      12. กระทรวงมุรธาธิการ ดูแลเกี่ยวกับพระราชสัญจกร พระราชกำหนดกฎหมาย หนังสือราชการ

การปฏิรูปการปกครองส่วนภูมิภาค        - มณฑลเทศาภิบาล มีข้าหลวงเทศาภิบาลเป็นผผู้ปกครอง        - ในแต่ละมณฑลประกอบด้วย เมือง อำเภอ ตำบล หมู่บ้าน ตามลำดับ โดยประชาชนเลือกตั้งกำนัน และผู้ใหญ่ บ้านเอง 

การปฏิรูปการปกครองส่วนท้องถิ่น เพื่อให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการปกครองท้องถิ่นตนเอง       - ตั้งสุขาภิบาลแห่งแรก คือ สุขาภิบาลกรุงเทพฯ       - ตั้งสุขาภิบาลหัวเมืองแห่งแรก คือ ตำบลท่าฉลอม จังหวัดสมุทรปราการ


การปรับปรุงระเบียบบริหารในสมัยรัชกาลที่ 6        1. ทรงยกโรงเรียนราชการพลเรือนเป็นจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย        2. ประกาศพระราชบัญญัติประถมศึกษา        3. ตั้งดุสิตธานี นครจำลองเพื่อการปกครองแบบประชาธิปไตย        4. ให้เสรีภาพหนังสือพิมพ์วิจารณ์รัฐบาล        5. เปลี่ยนการเรียกชื่อเมืองเป็นจังหวัด 

การเปลี่ยนแปลงการปกครองในสมัยรัชกาลที่ 7        การปกครองของไทยสมัยรัชกาลที่ 1 ถึง รัชกาลที่ 7 เป็นการปกครองแบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ และภายหลังจาก เกิดสงครามโลกครั้งที่ 1 ในสมัยรัชกาลที่ 7 เศรษฐกิจตกต่ำทั่วโลก รัฐบาลไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้ เป็นสาเหตุให้ เกิดการปฏิวัติเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 จากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์เป็นระบอบประชาธิปไตย โดย คณะราษฎร์ นำโดยพันเอกพระยาพหลพลพยุหเสนาเป็นหัวหน้าฝ่ายทหาร และหลวงประดิษฐ์มนูธรรม(นาย ปรีดี พนมยงค์) เป็นหัวหน้าฝ่ายพลเรือน


 หลักการสำคัญของการเปลี่ยนแปลงการปกครอง        1. อำนาจอธิปไตย เป็นอำนาจสูงสุดในการปกครองประเทศ       2. รัฐธรรมนูญ เป็นกฎหมายสูงสุดในการปกครองประเทศ        3. พระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขของประเทศ ทรงใช้อำนาจอธิปไตยตามที่บัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญ คือ     - ทรงใช้อำนาจนิติบัญญัติผ่านทางรัฐสภา หรือสภาผู้แทนราษฎร     - ทรงใช้อำนาจบริหารทางคณะรัฐมนตรี     - ทรงใช้อำนาจตุลาการทางศาล 

หลักการปกครองของคณะราษฎร       1. รักษาความเป็นเอกราช       2. รักษาความปลอดภัยของประเทศ       3. พัฒนาเศรษฐกิจให้ราษฎรกินดีอยู่ดี       4. ให้ประชาชนมีความเสมอภาค เท่าเทียมกัน       5. ให้ประชาชนมีเสรีภาพ       6. ให้ประชาชนมีการศึกษา 

การเมืองการปกครองของไทยยังขาดเสถียรภาพ มีสาเหตุเนื่องมาจาก       1. มีการเปลี่ยนรัฐธรรมนูญบ่อย ทำให้การพัฒนาไม่ต่อเนื่อง       2. มีการเปลี่ยนโครงสร้างและอำนาจหน้าที่ของรัฐสภาบ่อยครั้ง       3. มีการเปลี่ยนแปลงรัฐบาล และคณะรัฐมนตรีบ่อยครั้ง       4. เกิดปัญหาพรรคการเมืองไทย เช่น พรรคการเมืองมากเกินไป ขาดอุดมการณ์ ขาดระเบียบวินัย เป็นต้น

  การปกครองสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น

การปกครองสมัยธนบุรี

สมัยการปฏิรูปการปกครองในสมัยรัชกาลที่ 5  จนกระทั่งถึงการเปลี่ยนแปลงการปกครอง (วันที่ 24 มิถุนายน  พ.ศ. 2475)  

1.การจัดตั้งสภาที่ปรึกษา  เพื่อให้ขุนนาง  ข้าราชการ  ได้คุ้นเคยกับการปกครองในรูปแบบใหม่  ทำให้ขุนนาง  ข้าราชการได้รู้จักการแสดงความคิดเห็น  รัชกาลที่ 5 โปรดเกล้าฯ  แต่งตั้งให้มี 2 สภา คือ

      1)สภาที่ปรึกษาราชการแผ่นดิน  ทำหน้าที่ประชุมปรึกษาในเรื่องราชการแผ่นดิน  การออกกฎหมายต่างๆ

      2)สภาที่ปรึกษาส่วนพระองค์  ทำหน้าที่ให้คำปรึกษาส่วนพระองค์เกี่ยวกับราชการต่างๆ

2.การปฏิรูปการปกครองส่วนกลาง  ใน พ.ศ.2430  พระเจ้าน้องยาเธอ  กรมหลวงเทวะวงศ์วโรปการเสด็จกลับจากดูงานการปกครองในประเทศสหรัฐอเมริกา  ยุโรป  และญี่ปุ่น  ได้ทรงทำบันทึกเสนอต่อรัชกาลที่ 5 พระองค์ทรงพิจารณาที่จะให้มีการปฏิรูปการปกครอง  จึงได้ทรงจัดตั้งกรมขึ้นใหม่  6  กรม  เมื่อรวมกับที่มีอยู่แล้ว  6  กรม  เป็น 12 กรม  คือ

      1)กรมมหาดไทย   2)กรมพระกลาโหม   3)กรทท่า   4)กรมวัง   5)กรมเมือง   6)กรมนา   7)กรมพระคลัง   8)กรมยุติธรรม      

      9)กรมยุทธนาธิการ   10)กรมธรรมการ   11)กรมโยธาธิการ   12)กรมมุรธาธิการ

             ใน พ.ศ.2435  กรมเหล่านี้ได้รับการยกฐานะขึ้นเป็นกระทรวง  และโปรดฯ ให้ยกเลิกการปกครองระบบจตุสดมภ์  และใน      พ.ศ.2437  ได้มีพระราชบัญญัติแยกอำนาจหน้าที่ของกระทรวงกลาโหมและมหาดไทยออกจากกัน

3.การปฏิรูปการปกครองส่วนภูมิภาค  มีการปกครองตามระบบเทศาภิบาล  ซึ่งได้ระบุไว้ใน  ประกาศจัดปันหน้าที่ระหว่างกระทรวงกลาโหมและกระทรวงมหาดไทย ร.ศ.113  โดยรวมหัวเมืองหลายเมืองเข้าเป็น 1 มณฑล มีข้าหลวงเทศาภิบาลเป็นผู้บังคับบัญชาการมณฑลละ 1 คน  ซึ่งต้องขึ้นตรงต่อกระทรวงมหาดไทย   การเปลี่ยนระบบการปกครองหัวเมืองเป็นระบบเทศาภิบาลไม่ได้ดำเนินการเป็นไปอย่างราบรื่น  เพราะว่ารัฐบาลประสบปัญหาหลายอย่าง  เช่น  การขาดบุคลากรในการปฏิบัติงาน  รัฐบาลกลางขาดงบประมาณทำให้รัฐบาลต้องเร่งรัดภาษี

4.การปฏิรูปการปกครองส่วนท้องถิ่น  ซึ่งต้องการให้ราษฎรมีส่วนร่วมในการปกครองประเทศ  ได้มีการประกาศพระราชบัญญัติจัดการสุขาภิบาล   สุขาภิบาลหัวเมืองแห่งแรกคือสุขาภิบาลตำบลท่าฉลอม  จังหวัดสมุครสาคร  ตั้งขึ้นใน พ.ศ.2448